سیاه شدن دندان ها می‌توانند نشانه ای از پوسیدگی و یا ایجاد حفره های عمیق در دندان باشد. این مشکل باید در اسرع وقت حل شود تا مشکلات جدی تری برای شما به وجود نیاورد.
گاهی اوقات سیاه شدن دندان ها تنها نتیجه مصرف برخی مواد غذایی است. که لکه های رنگی بر روی دندان ها باقی میگذارند. غذاها و نوشیدنی های مختلف می‌توانند لایه ای زرد یا سیاه رنگ بر روی دندان ها باقی بگذارند و نیاز به جرم گیری دندان ایجاد میشود.
رنگ سفید دندان های شما در اصل به خاطر وجود عنصر کلسیم در لایه سطحی دندان، یعنی مینای دندان است. با گذشت زمان، عناصر اضافی که پس از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی ها در دهان و دندان باقی مانده‌اند، می‌توانند دندان‌ها را زرد یا خاکستری کنند. اگر دندان ها سیاه شوند، فرد باید در اسرع وقت به یک کلینیک دندانپزشکی مراجعه کند.
در این صفحه، قصد داریم شما را با علت سیاه شدن دندان و روش‌های پیشگیری و درمان این مشکل آشنا کنیم. با ما همراه باشید…
علت اصلی سیاه شدن دندان ها چیست؟
یکی از سوالاتی که برای اکثر افراد پیش می‌آید این است که علت سیاه شدن دندان چیست و چه چیزی باعث میشود که یک دندان سالم، در مدت زمان کوتاهی تغییر رنگ داده و از حالت عادی خود خارج شود؟
در واقع، سیاه شدن دندان همیشه به معنای وجود پوسیدگی و حفره‌های دندانی نیست. گاهی اوقات، ممکن است به دلیل نوشیدن و خوردن مداوم برخی غذاهای خاص، دچار لک‌های دندانی شویم و این لک‌ها، به رنگ‌های تیره و گاها سیاه ظاهر شوند.
سطح بیرونی دندان “مینا” نام دارد که از کلسیم سخت و فشرده تشکیل شده است. با گذشت زمان، نوع تغذیه و سبک زندگی میتواند بر روی مینای دندان تاثیر گذاشته و فرد پس از مدتی متوجه شود که دندان‌های او به رنگ زرد یا خاکستری درآمده‌اند.
بهداشت ضعیف دندان نیز میتواند باعث ایجاد لک و در نتیجه سیاه شدن دندان‌ها شود. تا زمانی که رسوب و جرم‌ها به مرحله شدید خود نرسیده باشند، می‌توان با انجام جرم گیری دندان، از سیاه شدن آن جلوگیری نمود. هزینه جرم گیری دندان به مراتب بسیار کمتر از ترمیم و روکش آن است.
چنانچه پوسیدگی شدید باشد و دندان‌های جلویی فرد از حالت عادی خارج شوند، دندانپزشک توصیه می‌کند برای اصلاح لبخند، گزینه‌هایی مانند لمینیت دندان در نظر گرفته شوند.
عوامل خارجی سیاه شدن دندان ها
قدم اول در جلوگیری از سیاه شدن دندان‌ها این است که با عواملی که باعث بروز این مشکل می‌شوند، بهتر آشنا شویم.
گاهی اوقات، علت سیاه شدن رنگ دندان‌ها به عوامل خارجی مربوط هستند. عوامل خارجی، جزو عواملی هستند که مربوط به مشکل در سلامتی فرد نمی‌باشند و بیشتر به سبک زندگی و نوع تغذیه او مربوط هستند. چنانچه عوامل خارجی دخیل باشند، درمان سیاهی دندان‌ها به مراتب ساده‌تر است.
سیاه شدن رنگ دندان‌ها میتواند در نتیجه آسیب به مینای دندان، ظاهر شدن لکه‌ها و ایجاد تارتار (نوعی پلاک دندانی) باشد. برخی از مهم‌ترین عوامل خارجی تیره شدن رنگ دندان عبارتند از:
- مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که رنگ تیره غلیظ و قوی دارند؛ مانند قهوه، چای، نسکافه، ترشی سیر و…؛
- مصرف برخی از داروهای خاص (مانند شربت آهن)
- استعمال خمیردندان‌ها و دهانشویه‌های تقلبی و گاها مضر
- استعمال دخانیات (مخصوصا تنباکو)
- پر کردن دندان با مواد آمالگام
- مصرف مداوم نوشیدنی‌های الکلی
یکی از راه حل‌های سریع برای حل مشکل سیاه شدن رنگ دندان، روکش دندان فوری است که در کمترین زمان ممکن، ظاهر دندان شما را اصلاح کرده و زیبایی را به آن برمی گرداند. جهت استعلام قیمت کامپوزیت و سایر روکش‌های دندانی، از شما دعوت می‌کنیم با کلینیک دندانپزشکی نعمت اللهی تماس حاصل فرمایید.
عوامل داخلی سیاه شدن دندان ها
گاهی اوقات، آسیب‌های داخل دندان باعث تغییر رنگ آن می‌شوند. به عنوان مثال، حفره‌ها و پوسیدگی‌های بین دندانی یا درون دندانی، می‌توانند به مرور زمان رنگ بافت دندان را تغییر داده و آن را تیره‌تر کنند.
یکی دیگر از دلایل تیره شدن رنگ دندان این است که اصطلاحا دندان “مرده” باشد و یا دچار عفونت پالپی شود. اینگونه آسیب‌ها از درون دندان نشات گرفته و ممکن است در ابتدا به صورت نقطهای دندان را سیاه کنند. با گذشت زمان و در صورت عدم درمان، سیاه شدگی میتواند گسترش یافته و کل دندان را در برگیرد.
از طرفی دندان ممکن است هنگام آسیب دیدن از داخل سیاه به نظر برسد. شایع ترین مقصر و علت درونی سیاه شدن دندان ها، ایجاد حفره یا پوسیدگی داخلی دندان است. به عنوان مثال، بروز عفونت یا جراحی لثه در بافت نرم دندان یا پالپ دندان، از بین رفتن و نکروز آن میتواند باعث سیاه شدن رنگ دندان شود. در این وضعیت آسیب از داخل شروع می شود و تا سطح دندان ادامه پیدا می کند. رنگ سیاه دندان ممکن است ابتدا در یک یا دو نقطه از آن ظاهر شود. و در صورت عدم درمان، سرانجام تمام دندان را بپوشاند.
علائم و نشانه های سیاه شدن دندان ها
سیاه شدن رنگ دندان‌ها همیشه یک شبه اتفاق نمی‌افتد! در اکثر مواقع، قبل از اینکه یک دندان به طور کلی سیاه شود، فرد علائمی را روی دندان خود مشاهده می‌کند.
گاهی اوقات، ابتدا یک نقطه کوچک خاکستری یا قهوه‌ای روی مینای دندان ظاهر شده و به مرور زمان، رنگ آن به سیاه میل پیدا می‌کند و رفته رفته لکه بزرگتر میشود. در برخی موارد، ابتدا دندان به رنگ خاکستری میل پیدا می‌کند و پس از مدتی، به رنگ سیاه در می‌آید.
همچنین، گاهی اوقات در زمانی که رسوب یا تارتار بر روی دندان شکل می‌گیرد، فرد تغییر رنگ جزئی را در اطراف دندان یا قسمت درونی آن مشاهده می‌کند. در چنین مواردی، معمولا علاوه بر سیاهی، شاهد ایجاد حفره و پوسیدگی‌های دندانی هستیم.
سیاه شدن دندان‌ها در اثر تغذیه نادرست
نداشتن تغذیه درست و مصرف غذاهای مضر، میتواند منجر به تضعیف مینای دندان و سیاه شدن رنگ آن شود. بسیاری از افراد، برای کمبود آهن فرزندان خود، به آن‌ها شربت آهن می‌خورانند. حقیقت این است که خوردن این شربت مخصوصا برای کودکان که قادر به رعایت کامل بهداشت دهان و دندان خود نیستند، در اکثر مواقع منجر به زرد و سیاه شدن دائمی رنگ دندان‌ها میشود.
همچنین، مصرف نوشیدنی‌های گازدار، مصرف مشروبات الکلی، مصرف چای و قهوه و به طور کلی مصرف انواع غذاها و نوشیدنی‌های مضر برای دندان، باعث از بین رفتن مینای دندان و تغییر رنگ بافت آن میشود. در چنین شرایطی، یکی از راه‌های ممکن برای رفع سیاهی دندان، استفاده از روش‌هایی مانند بلیچینگ است. هزینه بلیچینگ نسبت به سایر روش‌های دیگر، بسیار کمتر بوده و گزینه مقرون به صرفهتری به شمار می‌رود.
سیاه شدن دندان‌ها بر اثر بیماری
گاهی اوقات، نقص در سلامتی و یا برخی از بیماری‌های لثه و دهان می‌توانند باعث تخریب و سیاه شدن دندان شوند. به عنوان مثال، التهاب بافت لثه میتواند به مرور زمان دندان را تخریب کرده و رنگ آن را تغییر دهد.
در چنین مواردی، به دلیل تحلیل لثه، احتمال شل شدن و افتادن دندان نیز وجود دارد؛ چرا که التهاب و ورم میتواند باعث از بین رفتن اتصالات بین لثه و دندان شود. یکی از راه حل‌های ممکن در چنین مواردی این است که پروتز دندان انجام شود.
سیاه شدن دندان، تارتار باشد
پلاک‌ها و جرم‌ها، موادی هستند که از طریق تجمع و رسوب غذاها و نوشیدنی‌ها در بین و قسمت پایین دندان‌ها ایجاد می‌شوند. با مراقبت همیشگی و شستشوی مداوم دندان‌ها در طول روز، این پلاک‌ها از بین می‌روند و در همان مراحل اولیه خود به طور کامل حذف می‌شوند.
در صورتی که بهداشت دهان و دندان به طور درست و کامل رعایت نشود، رسوبات می‌توانند روی همدیگر انباشته شده و به مرور زمان سخت و غیر قابل حذف شوند. به این پلاک‌های سخت تارتار گفته میشود. چنانچه برای حذف تارتار اقدامی نکنید، احتمال اینکه پس از گذشت مدت زمان کوتاهی، شاهد تغییر رنگ و سیاه شدن دندان باشید، وجود دارد.
از بین بردن تارتار کاری کاملا تخصصی و حرفه‌ای است و می‌بایست توسط متخصص دندانپزشکی انجام شود. جرم گیری حرفه‌ای و استفاده از ابزار‌هایی نظیر اولتراسونیک، از راه‌های حذف اصولی تارتار به شمار می‌روند.
سیاه شدن دندان بر اثر مصرف دارو
مصرف برخی از داروهای خاص، باعث تغییر رنگ و لکه دار شدن مینای دندان میشود. داروهایی که از خانواده تتراسایکلین هستند (نظیر کلرو تتراسایکلین، دوکسی سایکلین، اکسی تتراسایکلین و…) در دراز مدت، می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها و سیاه شدن آن‌ها شوند.
همچنین، آنتی بیوتیک‌هایی نظیر سیپروفلوکساین که به صورت وریدی برای نوزادان تجویز میشود نیز میتواند در آینده، باعث سبز شدن رنگ دندان‌های کودک شود.
آنتی بیوتیک‌های دیگری نظیر هیدروکلراید که برای درمان آرتریت روماتوئید و آکنه تجویز می‌شوند نیز می‌توانند باعث لکه دار شدن دندان‌ها شوند.
داروی دیگری که میتواند رنگ دندان را تغییر دهد مینوسایکلین است که با چسبیدن به مینای دندان و اکسیدی کردن سطح آن، حتی پس از رشد کامل دندان نیز می‌توان رنگ آن را تغییر داده و به رنگ سیاه درآورد.
سیاه شدن دندان بر اثر مصرف دخانیات
یکی از مهم ترین علت‌های سیاه شدن دندان جلو مصرف دخانیات است. دود ناشی از روشن شدن دخانیات میتواند بر روی بافت مینای دندان چسبیده و به مرور زمان آن را تخریب نماید. هر چقدر هم که در رعایت بهداشت دهان و دندان دقیق باشید و وسواس به خرج دهید، مصرف دخانیات و سیگار در دراز مدت میتواند هم باعث از بین رفتن و تخریب بافت لثه و هم باعث تیره شدن دندان‌ها شود.
از آن جایی که بیماری‌های لثه در افرادی که برای مدت زمان طولانی دخانیات مصرف می‌کنند رایج است، در نتیجه احتمال پوسیدگی و یا تغییر رنگ مینای دندان نیز در این افراد به وفور دیده میشود.
با حذف علت سیاه شدن رنگ دندان‌ها در افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند یا به عبارت دیگر “قطع مصرف دخانیات” می‌توان از پیشرفت این مشکل و درگیر شدن سایر دندان‌ها جلوگیری نمود.
سیاه شدن دندان‌ها بر اثر پوسیدگی
پوسیدگی دندان دارای سه مرحله است: پوسیدگی سطحی، پوسیدگی معمولی و پوسیدگی شدید. به طور کلی، پوسیدگی به دلیل تخریب مینای دندان به وسیله باکتری‌ها یا اسیدیته موجود در دهان ایجاد میشود.
در صورتی که در همان مراحل اولیه، برای حذف و درمان پوسیدگی اقدام نشود، به مرور زمان بافت دندان آلوده شده و احتمال تغییر رنگ قسمت‌های مختلف آن وجود دارد.
در موارد شدید، پوسیدگی به قدری گسترش می‌یابد که از دندان، تنها تکه‌ای جسم سیاه رنگ باقی می‌ماند و دندان پزشک برای درمان و جلوگیری از عفونت، راهی به جز کشیدن دندان ندارد.
سیاه شدن دندان‌ها بر اثر ضربه
یکی دیگر از علت‌های سیاه شدن دندان جلو و سایر دندان‌های خلفی، ضربه و آسیب به دندان است. پس از ضربه به دندان، احتمال آسیب به بافت خونی و عصب‌های درون آن وجود دارد. از این رو، ممکن است فرد مدت زمان کوتاهی پس از ضربه، متوجه تغییر رنگ دندان خود و سیاه شدن آن شود.
برای جلوگیری از تغییر رنگ دندان پس از ضربه، در صورتی که متوجه خونریزی در اطراف لثه شدید، بهتر است قبل از تغییر رنگ دندان، به دندانپزشک مراجعه کنید تا از این اتفاق جلوگیری نمایید.
توجه داشته باشید که این نوع تغییر رنگ دائمی است و برای همیشه باقی می‌ماند. در نتیجه، برای اصلاح رنگ دندان، می‌بایست از روش‌هایی نظیر روکش کمک بگیرید.
راه کارهای پیشگیری از سیاه شدن دندان ها
از آنجایی که تیره شدن دندان مربوط به جنسیت، سن و محل زندگی نمی‌باشد، همه افراد در هر سنی که هستند، می‌بایست نکات و موارد خاصی را رعایت کرده تا از تغییر رنگ دندان‌هایشان پیشگیری کنند.
برخی از موارد و نکات برای جلوگیری از سیاه شدن دندان‌ها عبارتند از:
- حداقل دو بار در روز مسواک بزنید.
- از خمیر دندان‌هایی که حاوی فلوراید هستند استفاده نمایید.
- بهتر است هر بار نیم ساعت پس از مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای فرسایش دهنده (مواد قندی یا اسیدی) دندان‌ها را با خمیردندان مناسب مسواک بزنید.
- حداقل یک بار در روز، بین دندان‌های خود را با نخ دندان یا برس مخصوص تمیز نمایید.
- هر 6 ماه یکبار، برای بررسی وضعیت دندان و حذف پوسیدگی‌های احتمالی، به دندانپزشک مراجعه کنید.
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و پر از سبزیجات و مواد مغذی را فراموش نکنید.
- شب‌ها قبل از خواب (و قبل از مسواک زدن)، یک لیوان شیر با دمای ملایم بنوشید.
- از مصرف مداوم نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید.
- از مصرف مداوم نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید.
- مصرف دخانیات را به حداقل برسانید و در صورت امکان آن را ترک نمایید.
- برای مرطوب نگه داشتن محیط دهان، به میزان کافی آب مصرف کنید.
- از خراشیدن و تمییز کردن بین دندان‌ها با مواد تیز و سختی مانند جاکلیدی، سوزن و… خودداری کنید.
- در صورت مشاهده پلاک‌های دندانی، هر چه زودتر برای جرم گیری به دندانپزشک مراجعه کنید.
نحوه درمان از بین بردن سیاهی دندان ها
درمان سیاهی دندان‌ها تا حد زیادی به علت به وجود آمدن آن بستگی دارد. در قدم اول، دندانپزشک از بیمار سوالاتی می‌پرسد تا علت دقیق تیره شدن دندان را پیدا کند. برای جلوگیری از سرایت این مشکل به دندان‌های دیگر و مراجعات بعدی، دندانپزشک راهکارهایی برای آن توصیه می‌کند.
به عنوان مثال، چنانچه تیره شدن دندان به دلیل مصرف دارو باشد، می‌توان با تغییر دارو تحت نظر پزشک متخصص، برای رفع سیاهی دندان اقدام نمود. یا در صورتی که فرد به دلیل تغذیه نادرست دچار سیاه شدن رنگ دندان شده باشد، دندانپزشک از او می‌خواهد تا عادات و سبک غذایی خود را تغییر داده و رژیم غذایی سالم تری را انتخاب کند.
در قدم بعدی، سطح سیاهی دندان مشخص میشود. چنانچه سطح سیاهی کم و بسیار نامحسوس باشد، دندانپزشک به بیمار توصیه می‌کند با رعایت بهداشت و مراقبت بیشتر، به مرور زمان سیاهی حذف شوند. در همین حال، بیمار می‌بایست برای معاینه و چکاپ دندان خود، هر چند ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه نماید تا دندانپزشک روند بهبودی یا عدم بهبودی را بررسی نماید.
همچنین، در صورتی که علت سیاه شدن دندان وجود پلاک و تارتار باشد، در قدم اول، جرم گیری بر روی دندان انجام شده و سطح سیاهی بررسی میشود.
اگر سیاه شدن دندان مربوط به دلایلی غیر از پوسیدگی باشد، می‌توان با روش‌هایی نظیر بلیچینگ یا روکش دندان، ظاهر آن را ترمیم نمود.
رفع سیاهی دندان زمانی که پوسیدگی در حد سطحی و متوسط باشد، با روش‌هایی نظیر پر کردن و یا حذف سیاهی و عصب کشی می‌توان ظاهر آن را بهبود داد. اگر سطح سیاهی و پوسیدگی به قدری زیاد باشد که هیچ قسمت سالمی برای آن باقی نمانده باشد و در صورت باقی ماندن دندان در دهان، احتمال بروز عفونت لثه و پوسیدگی سایر دندان‌ها وجود داشته باشد، دندان پزشک دندان را می‌کشد و با روش‌هایی نظیر ایمپلنت، جایگزینی برای آن پیدا می‌کند.
سیاه شدن دندان میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. داشتن سبک زندگی و تغذیه ناسالم، ضربه، مصرف برخی داروهای خاص، استعمال دخانیات، مصرف الکل، وجود بیماری‌های لثه و… می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان و سیاه شدن آن شوند.
بسته به اینکه علت سیاه شدن دندان چه چیزی است، درمان آن میتواند متفاوت باشد. انتخاب درمان مناسب و استفاده از بهترین راهکارها برای حل این مشکل، بر عهده دندانپزشک است.
رعایت نکات بهداشتی و مراقبت از بهداشت دهان و دندان یکی از راه هایی است که مانع از تغییر رنگ دندان های شما می شود. چنانچه تغییر رنگ دندان شما غیر قابل یازگشت باشد و برای مثال دندان شما مرده باشد، تنها راه این است که دندان را بصورت کامل بکشید. دندانپزشک در این حالت می تواند برای شما از دندان مصنوعی استفاده کنید.
کلینیک دندانپزشکی نعمت اللهی با بیش از 18 سال سابقه در حوزه دندانپزشکی و خدمات دهان و دندان، مفتخر است که توانسته در طی این سال ها، بهترین خدمات را به مراجعین خود ارائه دهد. شما عزیزان برای رفع سیاهی دندان خود، می‌توانید از طریق این لینک (+) به صورت آنلاین و غیر حضوری، زمانی برای مشاوره با کادر پزشکی مجرب ما رزرو نموده و یا سوالات خود را از طریق تماس تلفنی یا ایمیل، با کارشناسان ما مطرح نمایید.
