دندانپزشکان برای جایگزین کردن دندان از بین رفته، از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند که یکی از این روش‌ها، درونکاشت دندانی می‌باشد. در فرآیند درونکاشت دندانی، قطعه‌ای به نام فیکسچر استفاده می‌شود که همان ریشه پروتز است.
فیکسچرها قطعه‌ای ضروری و مهم در انجام فرآیند کاشت دندان به شمار میروند. در ادامه، با این قطعه بیشتر آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید…
برای پاسخ به این سوال که “فیکسچر دندان چیست” ابتدا باید بدانید که فیکسچر ایمپلنت همان طور که گفتیم جایگزین ریشه دندان است و در فرایند کاشت دندان به عنوان ریشه در استخوان فک کاشته می‌شود. فیکسچرها در گذشته به شکل میخ طراحی و تولید می‌شدند اما در سال‌های اخیر طراحی آنها به شکل پیج تغییر کرده است. جنس فیکسچر اغلب از آلیاژ تیتانیوم است و با توجه به شرایط دهانی بیمار در اندازه‌های متفاوتی تولید می‌شود.
انواع فیکسچر ایمپلنت
برای فیکسچر ایمپلنت روش‌های مختلفی وجود دارد که در این قسمت به معرفی آنها می‌پردازیم. هر یک از این روش‌ها ممکن است برای یک شخص مناسب باشد که با تشخیص پزشک پس از معاینه استخوان فک و لثه تعیین می‌شود. میزان سالم بودن استخوان فک و تحلیل لثه در تعیین روش مناسب تاثیر زیادی دارد.
به طور کلی سه روش برای فیکسچر وجود دارد:
- ایمپلنت اندوستئال (Endosteal)
- ایمپلنت ساب پریوستئال (Subperiosteal)
- ایمپلنت زیگوماتیک (Zygomatic)
ایمپلنت Endosteal متداول‌ترین و ساده‌ترین نوع ایمپلنت دندان است که معمولا برای همه مناسب است؛ مگر این که استخوان فک فرد مناسب نباشد. در این روش فیکسچر پیچی در لثه فرد قرار می‌گیرد و پس از جوش خوردن به فک، دندان ساخته شده روی آن قرار می‌گیرد. در دندان پزشکی اطفال اگر دندان‌های ریخته شیری نباشد و ایمپلنت تجویز شود، این روش برای آنها مناسب است.
ایمپلنت ساب پریوستئال بیشتر برای افرادی مناسب است که دارای مشکلاتی در لثه هستند یا استخوان فک مناسبی برای کاشت فیکسچر به روش Endosteal ندارند. در این روش فیکسچرها بین لثه و استخوان فک قرار می‌گیرند؛ یعنی در بالای استخوان و زیر لثه. سپس به کمک یک قاب فلزی و پایه متصل به آن، به بهبود وضعیت لثه کمک می‌شود.
روی ایمپلنت، اباتمنت قرار گرفته و سپس دندان ساخته شده روی آن نصب می‌شود. با توجه به این که این روش دشوارتر از روش قبلی است تنها برای افرادی استفاده می‌شود که استخوان فک کافی یا محکم نداشته باشند.
ایمپلنت زیگوماتیک یکی از دشوارترین و نادرترین روش‌های کاشت دندان است و تنها برای افرادی استفاده می‌شود که استخوان فک آنها به حدی کم باشد که نتوان از دو روش قبلی استفاده نمود. برای تعیین روش مناسب دندانپزشک باید تشخیص دهد که شما به جراحی لثه تحلیل رفته نیاز دارید یا خیر.
______________________________________________________________________________________________
بیشتر بخوانید:اوردنچر چیست؟
______________________________________________________________________________________________
ویژگی های فیکسچر دندان
از ویژگی‌های فیکسچر دندان می‌توان به تطبیق پذیری آن اشاره نمود که باعث می‌شود برای هر دندان و شرایط دهانی قابل استفاده باشد. از طرف دیگر ایمپلنت مشکلات ناشی از استفاده از دندان‌های مصنوعی را ندارد و در افزایش اعتماد به نفس تاثیر زیادی خواهد داشت. اگر به فکر پروتز دندان ارزان هستید، پیش از آن با پزشک مشورت کنید؛ زیرا ممکن است ایمپلنت برای شما مناسب‌تر باشد.
بافت سطح فیکسچر کاملا صاف بوده و به منظم نگه داشتن ارتباط سطح ایمپلنت و استخوان کمک می‌کند. همان طور که پیش‌تر نیز گفتیم، جنس فیکسچر از آلیاژ تیتانیوم است اما ممکن است از تیتانیوم خالص نیز در آن استفاده شود.
کاربرد فیکسچر در ایمپلنت
حال که میدانید فیکسچر ایمپلنت دندان چیست، زمان آن است که به بررسی کاربردهای آن در ایمپلنت بپردازیم. فیکسچر در ایمپلنت نقش ریشه دندان را دارد و در لثه و استخوان فک کاشته می‌شود تا دندان را محکم نگه دارد.
مانند ریشه دندان که به استخوان می‌رسد، فیکسچر که به صورت یک پیچ است، در دهان کاشته شده تا تاج یا دندان ساخته شده در دهان پایه محکمی داشته باشد. به عبارت دیگر می‌توان گفت فیکسچر و ایمپلنت یکی هستند و یک کاربرد دارند.
جنس فیکسچر دندان
در قسمت‌های قبل گفتیم که فیکسچر اغلب از جنس تیتانیوم یا آلیاژ‌های آن انتخاب می‌شود. دلیل این امر نارسا بودن این فلز و مقاومت بالای آن در برابر خوردگی است. در حقیقت رسانایی حراراتی این فلز بسیار پایین است و سرد و گرم شدن فضای دهان باعث آزار بیمار نمی‌شود.
علاوه بر این، تیتانیوم با pH بدن نیز مطابقت بالایی دارد و یک فلز غیر آلرژیک است. از دیگر مزایای این فلز، این است که بدن به راحتی با آن سازگار شده و سیستم ایمنی بدن به آن حمله نمی‌کند؛ به همین دلیل به خوبی به استخوان جوش می‌خورد. خوشبختانه تیتانیوم فلزی است که درصد سمی بودن آن بسیار پایین است و اغلب مشکلی برای بیمار ایجاد نمی‌کند.
در این میان ایمپلنت‌های سرامیکی هم وجود دارند. از سرامیک در کامپوزیت در دندانپزشکی و لمينت دندان نیز استفاده می‌شود.
نحوه کاشت فیکسچر دندان
برای کاشت فیکسچر دندان، دندانپزشک طی یک پروسه جراحی در لثه حفره‌ای ایجاد می‌شود و فیکسچر داخل آن قرار می‌گیرد. این حفره اگر در دهان وجود داشته باشد، تنها توسط دندانپزشک باز شده و ایمپلنت داخل آن کاشته می‌شود اما اگر موجود نباشد با دریل یک حفره در استخوان فک ایجاد می‌شود.
پس از قرار گرفتن فیکسچر، کاور اسکرو روی آن را پوشانده و لثه بخیه زده می‌شود تا با فیکسچر جوش بخورد. معمولا پروسه جوش خوردن فیکسچر به استخوان فک به 3 الی 5 ماه زمان نیاز دارد. زمان لازم برای این امر در فک بالا بیشتر از فک پایین است.
چگونه یک فیکسچر دندان مناسب انتخاب کنیم?
برای انتخاب فیکسچر مناسب دندان باید توسط دندانپزشک معاینه شده و پزشک تشخیص دهد که با توجه به شرایط دهانی، میزان تحلیل لثه، شرایط فک و اندازه دندان‌ها، چه فیکسچری مناسب شما است. انتخاب فیکسچر یک امر تخصصی است و باید عرض، ارتفاع و ضخامت آن به دقت انتخاب شود.
مراقبت ها بعد از کاشت فیکسچر دندان
پس از همه درمان‌های دهان و دندان به خصوص روش‌هایی مانند درمان ریشه دندان بدون عصب کشی، پر کردن دندان یا روش‌هایی که به جراحی نیاز دارند باید مراقبت‌ها و نکاتی را رعایت کنید که به کاهش درد و عوارض پس از درمان کمک کرده و از بروز مشکلات احتمالی پیشگیری می‌نماید. پس از کاشت فیکسچر دندان نیز قطعا باید مراقبت‌هایی انجام شود تا کمترین عوارض را تجربه کنید.
- مصرف داروهای لازم: پس از ایمپلنت و کاشت دندان ممکن است دندانپزشک برای شما آنتی بیوتیک یا مسکن تجویز کند. در مصرف داروهای خود حتما منظم و مستمر عمل کنید تا از بروز درد و عفونت جلوگیری شود.
- آرام مسواک زدن: با گذشت 24 ساعت از جراحی اطراف دندان و بخیه‌ها را با شدن ملایم مسواک بزنید؛ مگر این که دندانپزشک شما را از این کار منع کرده باشد.
- غرغره کردن آب نمک: برای جلوگیری از ایجاد عفونت، پس از 24 ساعت از جراحی روزی یک مرتبه آب نمک غرغره کنید.
- پرهیز از فشار بدنی: از کارهایی که فشار زیادی به بدن شما وارد می‌کند خودداری کنید و ترجیحا در این دوره از انجام ورزش سنگین بپرهیزید.
دسته بندی: ایمپلنت دندان
