اکثر افراد نام ایمپلنت دندان و پیوند استخوان دندان را شنیده‌اند. پیوند استخوان دندان زمانی صورت می‌گیرد که می‌خواهند ضخامت و ارتفاع استخوان فک را برای کاشت ایمپلنت بیشتر کنند. در برخی موارد در اثر بیماری پریودنتال نیز استخوان دندان و فک تخریب میشود که نیاز به پیوند استخوان می‌باشد. در این مقاله می‌خواهیم نحوه پیوند استخوان، مزایا و معایب آن و مراقبت‌های بعد از پیوند را بررسی کنیم، پس با ما همراه باشید.
پیوند استخوان دندان، یعنی تقویت استخوانهای فک توسط پودر استخوانی یا بافت استخوانی. مژده ما به عزیزانی که با لحنی حاکی از ترس می پرسند:”پیوند استخوان دندان چیست؟” آن است که در اغلب موارد، تنها شکافی که در این پیوند، به بدن شما زده می شود، برش ظریفی در لثه است.
شاید بهترین جواب در پاسخ به سوال که “پیوند استخوان دندان چیست؟” این باشد: روشی برای تقویت استخوان فک به منظور به وجود آوردن بستر مساعدی برای کاشت ایمپلنت دندانی؛ گرچه تقویت استخوانهای فک می‌تواند به منظورهای متعددی انجام شود که از جمله آن می‌توان به تقویت فک و دندان به دنبال بیماریهای لثه یا بازسازی چهره در افراد مسن، اشاره کرد.
گرچه ممکن است عبارت “پیوند استخوان در ایمپلنت” برای افرادی که قصد کاشت ایمپلنت دارند ترسناک به نظر برسد اما در اغلب موارد این عبارت به معنی اضافه کردن قدری پودر آماده شبه استخوانی به فک فرد، حین کاشت ایمپلنت و قبل از قرار دادن پیچ در حفره دندانی است. در ساخت این پودر هم از ترکیبات سنتزی و آزمایشگاهی استفاده شده است که هنگام استفاده با سرم فیزیولوژی ترکیب میشود تا حالت خمیری پیدا کند.
گفتنی است اگر فاصله بین کشیدن دندان و کاشت ایمپلنت کوتاه باشد، در اغلب موارد نیازی به پیوند استخوان نیست و استخوان فک، خود قدرت لازم را برای دربرگرفتن پایه ایمپلنت و محکم و ثابت نگه داشتن آن دارد. در واقع وجود دندان در استخوان فک، محرک آن برای فعال بودن است و این اهمیت دندان پزشکی ترمیمی را بیش از پیش نمایان می سازد و اینکه چقدر مهم است که قبل از اینکه پوسیدگی دندان پیشرفت کند و کار به کشیدن دندان برسد، به پوسیدگیهای کوچک توجه کنیم. قطعا هزینه پر کردن دندان،کمتر از هزینه پیوند استخوان و کاشت ایمپلنت است.
وقتی دندانی کشیده میشود استخوان فک در آن ناحیه چه به صورت عرضی و چه به صورت عمقی تحلیل می‌رود، و اینجاست که متوجه می شویم ریشه دندان چقدر مهم است حتی اگر نیاز به درمان مجدد ریشه دندان باشد و حداقل مینای دندان را برای ترمیم آن دندان داشته باشیم هنوز می‌توانیم دندانمان را حفظ کنیم.
از سوی دیگر نتیجه می‌گیریم برای اینکه استخوان فک تحلیل نرود، کاشت ایمپلنت را بعد از کشیدن دندان به تعویق نیندازیم و بدین ترتیب هزینه‌های مربوط به ایمپلنت کردن را نیز کاهش دهیم.
انواع پیوند استخوان دندان
همانطور که گفتیم رایج‌ترین نوع از “انواع پیوند استخوان در ایمپلنت” استفاده از مواد معدنی و سنتزی ویژه ای است که به صورت پودر در بازار موجود است اما گاهی اوقات به جای پودر استخوانی از خود بافت استخوانی برای پیوند استفاده میشود که گاه این بافت از بدن خود فرد برداشته میشود و گاه از بانک استخوان برداشته میشود که به آن معناست که بافت استخوانی پیوندی متعلق به انسان دیگری بوده است. همچنین گاه جهت تامین استخوانی پیوندی از استخوان برخی حیوانات همچون گاو استفاده میشود. البته مواد مورد استفاده نهایی در دو روش آخر، فرآوری شده خواهند بود.
پیوند استخوان دندان اتوگرافت
اگر بافت استخوانی مورد استفاده برای پیوند زدن به استخوان دندان از استخوانهای خود فرد مثلا از استخوان فک در قسمتهای دیگر و یا استخوان درشت نی و لگن برداشته شده باشد تحت عنوان پیوند استخوان دندان اتوگرافت از آن یاد میشود. مزیت این روش نسبت به سایر روشها، وجود سلولهای زنده مغز استخوانی است که موجب سرعت گرفتن عمل پیوند و بنابراین کوتاه شدن زمان آماده شدن فک برای پذیرش پیچ یا پایه ایمپلنت میشود.
پیوند استخوان دندان آلوگرافت
اگر بافت استخوانی ای که برای تقویت بستر کاشت ایمپلنت استفاده میشود از بدن انسان دیگری خارج شده باشد از اصطلاح”پیوند استخوان دندان آلوگرافت” استفاده میشود مزیت این روش دسترسی به مقادیر زیاد بافت استخوانی و عدم نیاز به جراحی دوباره است در عوض ممکن است دوره نقاهت جراحی، کمی طولانی شود.
______________________________________________________________________________________________
مطالعه بیشتر:اوردنچر چیست؟
______________________________________________________________________________________________
پیوند استخوان دندان زنوگرافت
اگر برای تقویت استخوان فک در ناحیه ای که قرار است ایمپلنت کاشته شود، از بافت استخوانی حیواناتی چون گاو استفاده شده باشد از اصطلاح “پیوند استخوان دندان زنوگرافت” برای نوع پیوند به کار رفته استفاده میشود.گفتنی است که این بافتها، به منظور هماهنگی با بدن انسان، فرآوری شده‌اند.
پیوند استخوان دندان آلوپلاست
اگر برای پیوند استخوان دندان از پودرهای شبه استخوانی موجود در بازار استفاده شود گفته میشود که “پیوند استخوان دندان آلوپلاست” انجام شده است. در این روش در مقایسه با روش اول، خطر عفونتهای مختلف کمتر است اما در عوض کارآمدی کمتری نیز نسبت به روش اتوگرافت دارد.
مزایای انجام پیوند استخوان دندان
مزیت انجام پیوند استخوان دندان البته در مواقعی که انجام آن ضروری است آن است که پایه ایمپلنت در بستر محکمی قرار می‌گیرد و چند روز دیگر با یک ایمپلنت لق مواجه نمی‌شوید که هم ناگزیر به کاشت دوباره ایمپلنت باشید و هم انجام عمل پیوند استخوان.
معایب انجام پیوند استخوان دندان
یکی از معایب انجام پیوند استخوان دندان، افزایش هزینه‌های مربوط به کاشت ایمپلنت است. این عمل می تواند از نظر نوع و زمان انجام و زمان آماده شدن فک برای پذیرش دندان کاشتنی ایمپلنت متفاوت باشد بدیهی است که در حالتی که عمل به صورت محدود و جزیی دقایقی پیش از کاشتن دندان، و با استفاده از پودر شبه استخوانی انجام شود دردسر آن قابل چشم‌پوشی است اما اگر مثلا نیاز به دریافت استخوان فرد به میزان زیاد باشد و استخوان لگن به این منظور استفاده شود باید فرد برای انجام عمل در بیمارستان بستری شود و بیهوشی بگیرد ضمن اینکه خود ناحیه جراحی لگنی نیز نیاز به مراقبت و بهبود دارد و بنابراین بیمار علاوه بر جراحی فک، متحمل یک جراحی دومی هم میشود. دردسر پیوند استخوان دندان در این سطح، قابل توجه است و بنابراین می توان به “دردسر اضافه” به عنوان یکی از معایب این عمل اشاره کرد.
اگر امروز به دنبال پروتز دندان ارزان هستید و یا در خصوص هزینه های جانبی احتمالی ایمپلنت مثل قیمت روکش دندان فوری، سرچ می کنید از همین الان تصمیم بگیرید که پس از این به سلامت دندانهای خود و رسیدگی به آنها اولویت بدهید.
علت استفاده از پیوند استخوان دندان
استفاده از پیوند استخوان دندان، زمانی صورت می‌گیرد که استخوان فک در ناحیه‌ای که قرار است ایمپلنت کاشته شود، چگالی و استحکام و حجم کافی برای دربرگیری ایمپلنت یا همان دندان کاشتنی را ندارد. این ضعف استخوان فک در یک ناحیه ممکن است به علت آناتومی متفاوت در بدو تولد، به علت ضربه‌هایی مثلا ضربات در ورزشهای رزمی یا به علت کشیده شدن دندان در آن ناحیه در زمان غیر نزدیک و یا به دنبال بیماریهای لثه و یا کهولت سن و … اتفاق افتاده باشد.
شاید وقتی به زیبایی دندانها فکر می‌کنیم شروع به محاسبه هزینه جرمگیری دندان در سال جدید کنیم یا به فکر کامپوزیت دندان در دندانپزشکی بیفتیم که از طریق آن هم می توان نامرتبی های کم دندان مثل لب‌پر بودن برخی دندانها یا فاصله بین دندانی را تصحیح کرد و هم رنگ دندانها را زیباتر کرد اما توجه داشته باشید که فک و لثه هم روی زیبا دیده شدن ردیف دندانی شما تاثیر می‌گذارند بنابراین حفظ یک دندان خلفی علاوه بر اینکه به معنای سلامتی بیشتر است بلکه به معنای زیبایی بیشتر نیز هست.
مراحل انجام پیوند استخوان دندان
پس از ارزیابی وضعیت دهان و فک بیمار و انجام تصویربرداری ها و اقدامات لازم طی جلسه یا جلسات گذشته، در زمان عمل پیوند، مراحل زیر طی میشود:
- ایجاد بی حسی موضعی
- ایجاد شکاف در لثه و دسترسی به ریشه و استخوان
- تمیز کردن محیط
- قرار دادن مواد پیوندی
- پوشاندن روی مواد با غشای سلولی به منظور جلوگیری از رشد لثه در آن ناحیه
- بخیه زدن
آیا انجام پیوند استخوان دندان با درد همراه است؟
عمل پیوند استخوان در اغلب مواقع به این صورت است که بیمار در حین عمل هیچ دردی احساس نمی‌کند و پس از عمل نیز این درد در حدی است که با مسکن های بدون نسخه و ظرف چند روز بهبود می‌یابد.
آمادگی لازم قبل از پیوند استخوان دندان
برای جراحی پیوند استخوان دندان، آمادگی خاصی لازم نیست اما نکات مراقبتی مربوط به قبل جراحی را از پزشک خود بپرسید. بسته به نوع بی‌حسی ای که قرار است دریافت کنید به مدت ۸ تا ۱۲ ساعت قبل عمل ناشتا باشید
در صورتیکه داروی خاصی مصرف می کنید به پزشکتان اطلاع دهید مثلا داروهای رقیق کننده خون موجب افزایش خونریزی در جراحی می‌شوند.
مدت زمان انجام پیوند استخوان دندان
در اغلب موارد عمل پیوند استخوان کمتر از یک ساعت طول می‌کشد که در مطب دندانپزشک و درست قبل از کاشت ایمپلنت، انجام میشود.
پیوند استخوان دندان برای چه کسانی مناسب است؟
پیوند استخوان دندان مناسب کسانی است که حجم و چگالی استخوان فک آنها کم شده است و به دلایلی همچون جوانتر نشان دادن چهره خود یا کاشت دندان، نیاز به تقویت استخوان فک دارند. مثلا فردی که بیماریهای لثه او موجب تحلیل رفتن استخوان فک‌اش شده می‌تواند با تقویت استخوان فک به لق نشدن دندانهایش کمک کند.
مراقبت های بعد از پیوند استخوان دندان
- پرهیز جدی از سیگار
- پرهیز از غذاهای سفت و گرم به ویژه در ۲۴ ساعت اول و استفاده از غذای لطیف و سرد
- پرهیز از نوشیدنی‌های گرم به ویژه در ۲۴ ساعت اول
- در ۲۴ ساعت اول از تف انداختن بپرهیزید تا جای زخم دوباره خونریزی نکند.
- عدم اعمال فشار روی ناحیه؛ مثلا از نی استفاده نکنید و سعی کنید از عطسه و سرفه شدید پرهیز کنید.
- اگر آنتی بیوتیک برای شما تجویز شده همان تعدادی را که تجویز شده مصرف کنید و نه کمتر
- برای کنترل خونریزی احتمالی، هرگز شستشوی دهان انجام ندهید بلکه از گاز استریل استفاده کنید.
- استفاده از کمپرس یخ در صورت تورم
امروزه توجه به زیبایی دندانها بیش از پیش رواج پیدا کرده است اما توجه داشته باشید که هزینه بلیچینگ دندان و یا قیمت لمينت دندان برای یک واحد دندانی در برابر هزینه یک واحد ایمپلنت، قابل صرف‌نظر کردن است پس حتی اگر دلمان برای سلامتی خودمان نمی سوزد برای جیبمان بسوزد و مسواک و نخ کشیدن دندان را بیش از پیش پاس بداریم.
