دندان ها از اعضای مهم بدن هستند که نقش بزرگی در جویدن غذا، گفتار، لبخند زدن و زیبایی صورت دارند. اما ممکن است به دلیل فرسایش، ترکیدگی، شکستگی، پوسیدگی یا آسیب دیدگی نیاز به ترمیم داشته باشند. ترمیم دندان عبارت است از بازسازی شکل، رنگ و عملکرد دندان ها با استفاده از مواد مختلف. روش های ترمیم دندان متنوعی وجود دارند که بسته به شرایط و نیاز هر فرد می توان از آن ها استفاده کرد. در این مقاله به معرفی برخی از روش های ترمیم شامل پر کردن، تاج و روکش دندان و ایمپلنت دندان می پردازیم.
پر کردن دندان پرکاربردترین روش در دندانپزشکی ترمیمی
پر کردن دندان یکی از روش های رایج و ساده ترمیم دندان است که برای درمان دندان های پوسیده یا خراب به کار می رود. در این روش، پس از تمیز کردن و حفر دندان، فضای خالی با ماده ای پر می شود که می تواند از جنس آمالگام، کامپوزیت، سرامیک یا گلد باشد. پر کردن دندان مزایایی مانند ارزان بودن، سریع بودن و کم درد بودن دارد. اما معایبی هم مانند حساسیت دندان، تغییر رنگ مواد پر کننده، نیاز به تعویض مرتب و احتمال شکستگی دارد.
تاج دندان روش کمتر شناخته شده برای ترمیم
تاج دندان یکی از روش های ترمیم دندان است که برای بازسازی دندان های شکسته، ترک خورده، متلاشی یا ضعیف به کار می رود. در این روش، پس از تراشیدن دندان، یک تاج یا کلاهک از جنس فلز، سرامیک، زیرکونیا یا ترکیبی از آن ها روی دندان قرار می گیرد که شکل و رنگ دندان طبیعی را تقلید می کند. تاج دندان مزایایی مانند مقاومت بالا، زیبایی بالا، حفظ ساختار دندان و اصلاح عملکرد دندان دارد. اما معایبی مانند گران بودن، نیاز به چندین جلسه دندانپزشکی، احتمال عفونت یا التهاب لثه و نیاز به تعویض در موارد خاص را نیز با خود به همراه دارد.
ایمپلنت دندان ترمیمی دائمی برای دندان ها
ایمپلنت دندان یکی از روش های ترمیم دندان است که برای جایگزینی دندان های از دست رفته یا کشیده شده به کار می رود. در این روش، یک پیچ فلزی به عنوان ریشه مصنوعی دندان در استخوان فک قرار می گیرد و سپس یک تاج یا پروتز روی آن نصب می شود. ایمپلنت دندان مزایایی مانند طول عمر بالا، ثبات بالا، زیبایی بالا، حفظ سلامت استخوان فک و اصلاح عملکرد دندان دارد. اما معایبی هم مانند بسیار گران بودن، نیاز به جراحی، احتمال عفونت یا رد شدن ایمپلنت و نیاز به مراقبت های ویژه را با خود به همراه دارد.
چگونه بفهمیم که دندانهایمان نیاز به ترمیم دارند؟
به طور کلی، هرگونه تغییر در شکل، رنگ، حساسیت یا عملکرد دندانها میتواند نشانهای از نیاز به ترمیم باشد. برخی از علائم شایع نیاز به ترمیم دندان عبارتند از:
- درد دندان: درد دندان میتواند ناشی از پوسیدگی، عفونت، شکستگی یا آسیب به عصب دندان باشد. درد دندان ممکن است به صورت مداوم یا موقتی باشد و با تحریکات مثل گرما، سرما، شیرینی یا فشار افزایش یابد. درد دندان نباید نادیده گرفته شود زیرا ممکن است منجر به بدتر شدن وضعیت دندان یا ایجاد مشکلات جدیتر برای سلامت دهان و بدن شود.
- تغییر رنگ دندان: تغییر رنگ دندان میتواند نشانهای از پوسیدگی، آسیب به عصب دندان، خونریزی داخلی یا انباشته شدن لکهها روی سطح دندان باشد. رنگ دندان ممکن است به سمت قهوهای، مشکی، زرد، سفید یا حتی آبی یا سبز تغییر کند. تغییر رنگ دندان ممکن است زیبایی دندانها را تحت تأثیر قرار دهد و نیاز به ترمیم دندان با روشهایی مثل سفید کردن، لمینت، ونیر یا کراون داشته باشد.
- ترکیدگی یا شکستگی دندان: ترکیدگی یا شکستگی دندان میتواند ناشی از ضربه، فشار، جویدن مواد سخت یا فرسایش طبیعی باشد و ممکن است باعث درد، حساسیت، عفونت یا از دست رفتن قسمتی از دندان شود. این مشکل در دندان نیاز به ترمیم با روشهایی مثل پر کردن، کرون، اینلی یا انلی دارد.
- فرسایش دندان: فرسایش دندان به معنی از بین رفتن مینای دندان است که میتواند ناشی از اسید، سایش یا استرس باشد. فرسایش دندان ممکن است باعث کوتاه شدن، تغییر شکل، حساسیت یا آسیب به عصب دندان شود. فرسایش دندان نیاز به ترمیم دندان با روشهایی مثل کرون، ونیر، لمینت یا باندینگ دارد.
عوامل موثر بر نیاز به ترمیم دندان
برخی از عواملی که میتوانند احتمال نیاز به ترمیم دندان را افزایش دهند، عبارتند از:
- تغذیه: تغذیه نقش مهمی در سلامت دندانها دارد. مصرف بیش از حد مواد غذایی حاوی قند، اسید، نشاسته یا الکل میتواند باعث پوسیدگی، فرسایش، تغییر رنگ یا آسیب به دندانها شود. برای جلوگیری از این مشکلات، باید مواد غذایی متنوع و مغذی مثل میوهها، سبزیجات، لبنیات، گوشت و ماهی را مصرف کرد و بعد از هر وعده غذایی دهان را شستشو داد.
- بهداشت دهان و دندان: بهداشت دهان و دندان برای پیشگیری از نیاز به ترمیم دندان ضروری است. باید حداقل دو بار در روز دندانها را مسواک زد، نخ دندان استفاده کرد و دهانشویه مورد تأیید دندانپزشکی به کار برد. همچنین باید حداقل دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه کرد و از وضعیت دندانها مطلع شد.
- عادات بد: برخی از عادات بد میتوانند به دندانها آسیب برسانند و نیاز به ترمیم دندان ایجاد کنند. مثلاً استفاده از دندانها برای باز کردن بطری، گاز گرفتن، جویدن مداد، ناخن خوردن، سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر یا نگه داشتن اشیاء خارجی در دهان میتواند باعث ترکیدگی، شکستگی، تغییر رنگ، عفونت یا آسیب به عصب دندان شود. برای جلوگیری از این مشکلات، باید از این عادات بد خودداری کرد و در صورت لزوم از محافظ دندان استفاده کرد.
- سن: با افزایش سن، دندان به برخی مشکلات برمی خورد که حتما باید ترمیم شود.
نتیجه گیری
روش های ترمیم دندان متنوعی وجود دارند که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. برای انتخاب بهترین روش برای خود، باید با توجه به شرایط و نیاز های خود، با دندانپزشک خود مشورت کنید. همچنین برای حفظ سلامت و زیبایی دندان های خود، باید به مراقبت های روزانه، مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعه منظم به دندانپزشکی اهمیت بدهید.