بیشتری از افراد توجهی به مراقبت از دهان و دندان ندارند و زمانی یاد مراقبت و نگهداری می افتند که دچار درد دندان شده اند. هیچ وقت نباید دندان ها را دست کم گرفت، چرا که بدون وجود دندان جویدن و هضم غذا انجام نشده و در نتیجه سلامت بدن هم از این طریق مورد تهدید قرار می گیرد. همچنین گفتار هم نارسا و نامفهوم خواهد بود. نخستین گام برای داشتن دندان های سالم مسواک زدن می باشد. با ما در ادامه با آناتومی دندان همراه باشید.
علائم بیماری های دندانی
قبل از اینکه بخواهیم به سراغ آناتومی دندان برویم بد نیست ابتدا با علایم بیماری دندان آشنا شویم و ببینیم زمانی که دندان دچار آسیب می گردد چه علائمی را از خود نشان خواهد داد. این علایم به این شرح است:
- لق شدن دندان
- دندان درد
- تورم پیدا کردن لثه
- درد در ناحیه فک
- درد در گوش
- ایجاد حساسیت به گرما و سرما
- درد ناشی از مصرف نمودن غذاها و نوشیدنی‌های شیرین
- ایجاد بوی بد دهان به صورت مزمن
- تغییر رنگ در لثه ها
- ایجاد خونریزی در لثه
- تغییر پیدا کردن رنگ بافت دندان
- ایجاد تب
آناتومی دندان
هر دندان از دو بخش اصلی تشکیل شده است که این دو بخش شامل: تاج و ریشه می باشد. ریشه و تاج در محل گردن دندان به یکدیگر می رسند و دقیقاً زیر خط لثه قرار دارند.
تاج
تاج بخش قابل مشاهده دندان در دهان می باشد و از عاج، مینا و پالپ یا همان مغز تشکیل شده است. ظاهر دندان به اندازه و شکل آن بستگی خواهد داشت.
دندان های نیش، قرار گرفته بین آسیاب اول نوک تیز و ثنایا دارند.
دندانهای آسیاب و آسیاب کوچک کاسپ داشته و بزرگ‌ترند.
دندان های ثنایای پیشین لبه صاف همچون قلم تراش دارند.
کاسپ بخش برآمده مخروطی شکل و برآمده نوک تیز می باشد که روی سطح جونده دندان قرار می گیرد.
بودن کاسپ های بزرگ روی آسیاب کوچک و دندان های آسیاب تفاوت اصلی است که بین دندان های جلویی و این دندان ها می باشد.
دندان های آسیاب کوچک دارای ۲ کاسپ است.
دندان های عقل ۴ کاسپ یا بیشتر را دارا می باشند.
۴ دندان ثنایای دائمی فک بالا با ۳ کاسپ دندانه ای شکل رشد می کند که نسبت به کاسپ های روی دندان های ثنایای فک پایین وضوح کمتری خواهد داشت. این کاسپها هم معمولاً به مرور دچار ساییدگی می گردند و در نتیجه دندان صاف می گردد.
۴ دندان ثنایای دائمی فک پایین با ۳ کاسپ دندانه ایی شکل رشد می کند که به مرور اثر استفاده شدن دچار ساییدگی می شوند و لبه دندان صاف می گردد.
مینا
یک پوشش سخت سفید رنگ که روی تاج را می پوشاند مینا گفته می شود.
با کمک مینا فرورفتگی ها، برجستگی ها، کاسپ ها، آسیاب کوچک و دندان های آسیاب پوشش داده می شوند.
مینا را می توان جزو سخت ترین ماده موجود در بدن دانست اما نکته ایی که وجود دارد این است که با اینکه سخت ترین ماده است اما هیچگونه عصبی در آن فعال نیست. به عبارتی عصب در مینا وجود ندارد.
آسیب دیدگی و پریدگی مینا دردناک نبوده و خون‌رسانی در مینای دندان وجود ندارد، پس در هنگام آسیب یا پریدگی دچار خونریزی نخواهد شد.
برخلاف استخوان و عاج، مینا این امکان را ندارد تا دوباره خود را ترمیم نماید.
عاج در آناتومی دندان
بخش اعظمی از دندان که سخت و کرم رنگ می باشد را عاج گویند. این بخش در قسمت تاج به همراه مینا و در قسمت ریشه قرار گرفته و با سمنتوم پوشیده می گردد.
با کمک عاج از عصبها، ریشه، رگ های خونی تاج محافظت می شود. عاج زنده بوده و امکان شکل گیری عاج بیشتر می باشد. همچنین به دلیل زنده بودن می تواند درد را ثبت نماید.
بعضی مواقع لایه محافظ عاج ثانویه روی مغز دندان کشیده می شود و همچنین این لایه در زمان واکنش به پوسیدگی، خوردگی، فرسایش، شکستگی دندان، زمانی که عاج بدون محافظ می باشد، تشکیل می گردد.
پالپ (رگ های خونی)
در ادامه مقاله آناتومی دندان به دیگر قسمت های دندان اشاره خواهیم نمود و آن هم پالپ است.
پالپ به رگ های خونی و عصب دندان گفته شده و به مغز دندان هم معروف می باشد.
پالپ دربرگیرنده اتاق پالپ تاج و کانال های ریشه می باشد. اگر پالپ در خطر عفونت ناشی از آسیب دیدگی و یا پوسیدگی قرار گیرد ازبین رفته و درد شدید ایجاد می شود، همچنین ممکن است باعث ایجاد آبسه روی ریشه گردد.
در صورتی که عصب کشی با موفقیت انجام نپذیرد راه چاره ایی جز کشیدن دندان وجود نخواهد داشت.
سمنتوم
در ادامه آناتومی دندان بد نیست به بخش دیگر دندان یعنی سمنتوم اشاره و در این باره هم صحبتی داشته باشیم. به پوشش آهکی نازک روی ریشه را سمنتوم گویند. سمنتوم و مینا در مکان گردن دندان به هم می رسند. سمنتوم دارای عصب نبوده و به رباط پریودنتال متصل می گردد. همچنین این پوشش روی عاج ریشه ها هم قرار می گیرد.
ریشه ها در آناتومی دندان
در حفره دندانی واقع در استخوان فک ریشه قرار گرفته است. دندان های ثنایای پیشین و نیش تک ریشه ایی می باشند و دندان های آسیاب کوچک دارای یک یا دو ریشه می باشند. همچنین دندان های آسیاب دارای دو یا سه ریشه می باشند.
هر کدام از ریشه ها دارای یک کانال بوده که رگ های خونی و عصب ها را از خود عبور می دهد.
ریشه ها از سمنتوم پوشیده شده و با رباط پریودنتال در جای خود نگاه داشته می شود.
رباط(غشأ پریودنتال)
ریشه ها با کمک رباط پریودنتال به استخوان لثوی فک متصل می گردد.
هم رگ های خونی و هم عصب در رباط وجود دارند.
به عبارتی رباط یک محافظ ارتجاعی بین استخوان و دندان می باشد و حرکت مختصر دندان را میسر می سازد.
در آخر آناتومی دندان
افراد اکثراً بزرگسالی خود را با ۳۲ دندان که شامل عقل نمی شود شروع می کنند. مراقبت از دندان بسیار برای انسان ها بایستی پر اهمیئت باشد. با کمک دندان جویدن و هضم غذا آسان بوده و نحوه صحبت کردن به بهترین شکل صورت می پذیرد.
بیماریهای مختلفی برای دهان و دندان وجود دارد که اگر به آنها اهمیت داده نشود می تواند سلامت دندان ها و حتی بدن ما را مورد تهدید قرار دهد.
توجه به آناتومی دندان می تواند ما را در امر مراقبت، سلامت و بهداشت دهان و دندان یاری نماید.
امیدواریم توانسته باشیم شما عزیزان را در مقاله آناتومی دندان یاری نماییم.
چگونه از دندان های خود مراقبت کنیم؟
در ادامه آناتومی دندان بد نیست با راه های مراقبت از دندان هم آشنا گردیم. این راه هایی که بیان خواهیم نمود شاید در نظر شما ساده و سطحی باشد، اما به عنوان مهمترین راه ها برای مراقبت از دهان و دندان شناخته می شود.
پس بهتر است به نکات و توصیه هایی که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم نمود توجه نمایید:
به صورت روزانه دندان های خود را حداقل ۲ بار در روز مسواک بزنید.
روزانه یک بار از نخ دندان استفاده نمایید.
مسواک خود را هر ۳ ماه تعویض نمایید.
هر شش ماه یکبار دندان های خود را برای مراقبت بیشتر به پزشک نشان دهید.
از مصرف غذاهای قندی و نوشیدنی تا حد ممکن پرهیز نمایید.
بهتر است سیگار نکشید و مصرف دخانیات را ترک نمایید.
جمع بندی آناتومی دندان
افراد اکثراً بزرگسالی خود را با ۳۲ دندان که شامل عقل نمی شود شروع می کنند. مراقبت از دندان بسیار برای انسان ها بایستی پر اهمیئت باشد. با کمک دندان جویدن و هضم غذا آسان بوده و نحوه صحبت کردن به بهترین شکل صورت می پذیرد.
بیماریهای مختلفی برای دهان و دندان وجود دارد که اگر به آنها اهمیت داده نشود می تواند سلامت دندان ها و حتی بدن ما را مورد تهدید قرار دهد.
توجه به آناتومی دندان می تواند ما را در امر مراقبت، سلامت و بهداشت دهان و دندان یاری نماید.
امیدواریم توانسته باشیم شما عزیزان را در مقاله آناتومی دندان یاری نماییم.
