انواع مختلفی از روش های جایگزینی دندان وجود دارد که هر یک با توجه به شرایط و نیازهای خاص بیمار، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در زیر به توضیح مختصری از هر یک از این روش‌ها می‌پردازیم:
1. ایمپلنت دندان: در این روش، پیچی نسبتاً کوچک فلزی به عنوان ریشه مصنوعی جایگزین ریشه دندان اصلی در استخوان فک قرار می‌گیرد. سپس دندان مصنوعی به ایمپلنت متصل می‌شود. ایمپلنت‌ها معمولاً استحکام و ثبات بسیار بالایی دارند و به صورت دائمی جایگزینی برای دندان اصلی هستند.
2. بریج بر پایه ایمپلنت: در این روش، چندین ایمپلنت در استخوان فک قرار می‌گیرند و دندان‌های مصنوعی به وسیله بریج به ایمپلنت‌ها متصل می‌شوند. این روش برای جایگزینی چندین دندان کنار هم بسیار مناسب است.
3. دندان مصنوعی ۴ ایمپلنتی: در این روش، چهار ایمپلنت در استخوان فک قرار می‌گیرند و دندان‌های مصنوعی به صورت تعدادی بریج به ایمپلنت‌ها متصل می‌شوند. این روش برای جایگزینی دندان‌هایی که در یک ناحیه خاص قرار دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. بریج دندان: در این روش، دندان‌های مصنوعی به صورت بریج به دندان‌های طبیعی مجاور متصل می‌شوند. این روش در صورتی که دندان‌های طبیعی مجاور برای پذیرش بریج سالم باشند، استفاده می‌شود.
5. دندان مصنوعی: در صورتی که امکان استفاده از سایر روش‌ها وجود نداشته باشد، دندان مصنوعی به صورت جایگزینی قابل استفاده است. دندان‌های مصنوعی معمولاً به طور موقت یا برای دوره‌های کوتاه مدت استفاده می‌شوند.
6. بریج دندان باله دار (مریلند): در این روش، دندان مصنوعی به وسیله باله‌های فلزی یا سرامیکی به دندان‌های طبیعی مجاور متصل می‌شود. بریج دندان باله دار معمولاً در صورتی استفاده می‌شود که نیاز به حفظ سلامت دندان‌های طبیعی مجاور وجود داشته باشد.
7. دندان مصنوعی فلیپر: این روش شامل استفاده از پروتز کامل دندان مصنوعی است که به وسیله واحدهای متحرک (کلیپ) به دندان‌های باقیمانده متصل می‌شود. دندان مصنوعی فلیپر معمولاً برای جایگزینی تمام دندان‌های بالا یا پایین استفاده می‌شود.
برای انتخاب روش مناسب جایگزینی دندان، بهتر است با یک دندانپزشک مشاوره کنید. او می‌تواند بر اساس شرایط دهانی و نیازهای خاص شما، روش مناسب را توصیه کند.
به چه دلایلی ممکن است دندان خود را از دست بدهیم؟
دندان‌های انسان با توجه به عوامل مختلفی ممکن است از دست برود. برخی از دلایل شامل موارد زیر می‌شوند:
1. پوسیدگی: در صورتی که مراقبت‌های بهداشت دهان و دندان مناسب انجام نشود، پوسیدگی یا تجمع بلاک‌های غذایی می‌توانند باعث تخریب دندان‌ها شوند.
2. بیماری‌های ریشه: عفونت‌ها یا بیماری‌های ریشه می‌توانند باعث آسیب به بافت‌های داخلی دندان شوند و در نتیجه‌ی آن دندان را از دست بدهید.
3. ضربه قوی به دندان نیز ممکن است باعث شکستن، شکافته شدن یا خارج شدن دندان از جای خود شود.
4. بیماری‌های لثه: بیماری‌های لثه مانند التهاب لثه یا نیاز به روت کانال (درمان ریشه دندان) ممکن است باعث تخریب بافت‌های حاشیه دندان شوند و آن را از دست بدهند.
5. ترمیم‌های نامناسب، پر کردن‌های شکسته یا پروتزهای نادرست می‌توانند باعث تخریب دندان‌ها شوند و در نتیجه آنها را از دست بدهید.
6. بیماری‌های سیستمیک: برخی از بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت، بیماری‌های قلبی، اختلالات ایمنی و کمبود ویتامین‌ها می‌توانند به عواملی تبدیل شوند که دندان‌ها را به خطر بیندازند.
7. عوامل رژیمی: مصرف بیش از حد غذاهای شیرین، نوشیدنی‌های گازدار، مصرف تنباکو و فرآورده‌های تنقلاتی می‌توانند عامل بروز پوسیدگی و خراشیدگی‌های زیاد در سطح دندان ها باشند.
برای حفظ سلامت دندان‌ها، مراقبت مناسب از بهداشت دهان و دندان (شامل تمیز کردن دورهای دندانی، استفاده از مسواک و نخ دندان، مصرف یک رژیم غذایی سالم و مراجعه منظم به دندانپزشک) ضروری است.
چه کنیم تا دندان هایمان را از دست ندهیم؟
برای حفظ سلامت دندان‌ها و جلوگیری از از دست دادن آنها، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1. رعایت بهداشت دهان و دندان با تمیز کردن دورهای دندانی حداقل دو بار در روز با مسواک مناسب و استفاده از نخ دندان بسیار مهم است. همچنین استفاده از ضدعفونی کننده دهان و دندان و دهانشویه می‌تواند به حفظ بهداشت دهان و دندان کمک کند.
2. رژیم غذایی سالم: مصرف یک رژیم غذایی متنوع و سالم که شامل میوه‌ها، سبزیجات، محصولات لبنی، ماهی، گوشت سفید و مقدار متعادلی از غلات و غذاهای پروتئینی باشد، به حفظ سلامت دندان‌ها کمک می‌کند. بهتر است مصرف مواد شیرین و غذاهای آب‌دار و قندی را محدود کنید.
3. استفاده از فلوراید: استفاده از محصولات حاوی فلوراید (مانند خمیر دندان و آب فلورایددار) به قوی کردن مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
4. مراجعه منظم به دندانپزشک: برای بررسی های دورهای، تمیزی و معالجه مشکلات دندانی، مراجعه به دندانپزشک حداقل دو بار در سال الزامی است. با انجام این بررسی ها، مشکلات بصورت زودهنگام تشخیص داده شده و علاج می‌شوند.
5. جلوگیری از عوامل آسیب‌زا: از تماس دندان با اشیاء سختمانند قلم یا گاز زدن آب‌نبات با دندان‌ها پرهیز کنید.
6. جلوگیری از مصرف تنباکو و الکل: مصرف سیگار و مشروبات الکلی می‌توانند به بالا بردن خطر ابتلا به بیماری‌های لثه و شکستن دندان‌ها کمک کنند. پس بهتر است از این عادت‌ها خودداری کنید.
7. محافظت در برابر ضربه: در برابر ضربه از دندان های خود محافظت کنید. برای مثال اگر ورزشی پر برخورد را بازی می کنید، از محافظ دندان استفاده کنید.
