نوشیدنی ها و غذاهایی که می خوریم و تعداد دفعات خوردن آن ها یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده سلامت دندان ها و لثه ها هستند. بدون رژیم غذایی متعادل و مواد مغذی ضروری، دندان ها و لثه ها مستعد پوسیدگی و بیماری خواهند بود. برای دانستن بیشتر در مورد بایدها و نبایدهای رژیم غذایی مناسب برای سلامتی دندان ها و لثه ها و عدم نیاز به جراحی لثه تحلیل رفته با ما همراه باشید.
نکات تغذیه برای دندان
مینای دندان لایه یا بافتی تقویت کننده برای حفاظت از دندان ها می باشد. این بافت می تواند با مصرف مواد فاسد کننده به سرعت آسیب ببیند. انواع پوسیدگی دندان حفره هایی در دندان ها ایجاد می کند. این حفره ها مسیری راحت برای عبور باکتری ها ایجاد می کنند تا به عاج دندان رسیده و آن را از بین ببرند؛ بنابراین بهترین راهکار برای داشتن دندان هایی سالم، مانند همیشه، پیشگیری می باشد.
به خصوص این که مینای دندان یک بافت زنده نیست، پس قابل بازسازی نمی باشد. به این معنی که زمانی که مینای دندان از بین برود، دیگر امکان برگشت آن نیست؛ بنابراین بسیار مهم است تا با رعایت نکات تغذیه ای و بهداشتی در تقویت و حفظ آن کوشا باشیم. غذاهای خاصی هستند که مینای دندان را تقویت می کنند؛ و غذاهایی نیز هستند که برای مینای دندان مضر هستند که در این مقاله به معرفی آن ها می پردازیم با بهترین کلینیک دندانپزشکی در غرب تهران همراه باشید.
قند مضر برای سلامت دندان
غذاها و محصولات قندی برای سلامت دهان و دندان بسیار بسیار مضر هستند. شنیدن اینکه برخی از غذاهای محبوب مان برای سلامتی دهان و دندان مناسب نیستند، خوشایند نیست. وجود مقادیر زیادی مواد افزودنی و شیمیایی در بسیاری از غذاهای فست فودی و فرآوری شده، موجب می شود تا این غذاها به اندازه طعم خوشایندشان برای سلامتی دندان و لثه مفید نباشند.
رژیم غذایی نامناسب می تواند صدمات جبران ناپذیری روی دندان ها و لثه ها داشته باشند. غذاهایی که حاوی قند هستند به طور خاص برای سلامت دندان ها مضر هستند. در حالی که بسیاری از مردم تمایل دارند که روزشان را با یک فنجان قهوه شروع کنند، قهوه اثرات مخربی روی دندان خواهد داشت. یکی از مشکلات اساسی در مورد قهوه، چای یا نوشیدنی های مشابه، شکری هست که افراد در اکثر مواقع به نوشیدنی خود اضافه می کنند. عدم استفاده از شکر یا جایگزین نمودن شیرین کننده های طبیعی می تواند از اثر مخرب قهوه بر روی دندان ها بکاهد.پروتز دندان
مواد غذایی حاوی قند مضر برای سلامتی دندان
برای آگاهی از میزان قند موجود در مواد غذایی، می توان جدول مواد تشکیل دهنده را روی بسته بندی نگاه کرد. به طور معمول مواد تشکیل دهنده بر اساس وزن (از مقدار زیاد به کم) نوشته شده اند. اگر مواردی مانند ساکارز، گلوکز، مالتوز، لاکتوز و فروکتوز در ابتدای فهرست قرار داشته باشد، به این معنا است که این بسته غذایی شامل مقدار زیادی قند است و مناسب برای سلامتی دهان و دندان شما نیست.
برخی دیگر از قندهای متداول نامناسب عبارت هستند از:
شکر قهوه ای، پودر قند یا قند شیرینی پزی، عسل، شربت مالت، شکر خام، شربت ذرت، شیرین کننده های ذرت، شکر خام، نیشکر، شکر تربینادو، شربت افرا
جایگزین هایی برای شکر مانند آسپارتام، ساکارین، ایزومات، مانیتول، پتاسیم اسسولفام، اریتریتول، سوربیتول و سوکرالوز وجود دارند که با وجود داشتن طعمی شبیه به طعم شکر، فاقد اسیدهایی هستند که موجب پوسیدگی دندان ها می شوند. می توانید نام آن ها را در فهرست مواد تشکیل دهنده بسته بندی ماده غذایی که می خواهید تهیه کنید جستجو کنید.
غذاهایی که به راحتی از بین دندان ها خارج نمی شوند، یکی از مواردی هستند که می توانند به شدت به دندان ها آسیب وارد کنند. غذاهای چسبناک مانند آبنبات های جویدنی، پاستیل ها و برخی از میوه های خشک از این نوع هستند. این سبک غذاها بین دندان ها و روی دندان ها باقی می مانند و باکتری های مضر تولید می کنند. استفاده از نخ دندان علاوه بر مسواک بعد از مصرف این خوراکی ها ضروری است.
غذاهای مضر برای سلامت دندان
نشاسته که به وفور در چیپس سیب زمینی موجود است، به راحتی بین دندان ها می رود و آنجا باقی می ماند. جزء اصلی این نوع غذاها که برای سلامتی دندان ها و لثه ها مضر هستند، “قند” است.
برخی از محصولات مصرفی متداول که شامل مقدار زیادی شکر هستند و باید از خوردن آن ها اجتناب کرد عبارت هستند از:
- نوشیدنی هایی مانند چای، نوشیدنی های ورزشی و حتی آبِ ویتامینه
- غلات صبحانه
- نان سفید و دیگر خوراکی هایی که حاوی نشاسته هستند.
- چاشنی هایی مانند سس کچاپ
- سس های آماده و غذاهای فرآوری شده
- موادی مانند خیار شور و لیموترش که علاوه بر داشتن قند، به علت وجود اسید باعث از بین بردن مینای دندان می شوند.
یکی از روش هایی که برای کاهش اثرات مخرب نوشیدنی ها روی دندان ها می توان به کار گرفت، نوشیدن به کمک نی است تا تماس با دندان ها به کمترین میزان ممکن برسد. بعد از نوشیدن حتما دهان را با آب شستشو دهید یا اینکه آب بنوشید. این مسئله بسیار مهم را در نظر داشته باشید که آب بهترین و مناسب ترین نوشیدنی برای دندان ها و لثه ها می باشد.
غذاهای مفید برای سلامت دهان و دندان
رژیم غذایی متعادلی از میوه ها، سبزیجات، غذاهای پروتئینی، محصولات لبنی و تمام انواع غلات، مواد مغذی ضروری برای سلامت دهان و دندان را تأمین می کنند.
برخی از غذاهای مناسب و مفید برای سلامت دهان و دندان عبارت هستند از:
- غذاهای سرشار از کلسیم، مانند شیر کم چرب یا شیر بدون چربی، ماست ساده و پنیر
- سبزیجات برگ دار تیره رنگ که سرشار از فیبر هستند.
- ماهی سالمون، حاوی ویتامین D و امگا 3 که دندان ها را تقویت و محافظت می کنند.
- چای سبز، از ایجاد جرم دندان جلوگیری می کند و به استحکام مینای دندان کمک می کند (البته بدون قند!)
- هویج و بقیه میوه ها و سبزیجات خام که با تولید بزاق دهان به تمیز شدن دندان ها کمک می کنند.
- سبزیجات برگ دار خوراکی بسیار عالی برای دندان ها و لثه ها هستند.
فسفر موجود در تخم مرغ، ماهی و گوشت بدون چربی و محصولات لبنی به استحکام دندان ها کمک می کنند. ویتامین C سلامت لثه را تأمین می کند؛ بنابراین مرکبات، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، کلم بروکلی، سیب زمینی و اسفناج گزینه های بسیار مناسبی برای گنجانده شدن در وعده های غذایی هستند. البته لازم است این نکته را در نظر داشته باشیم که غذاهایی مانند گوجه فرنگی و مرکبات به دلیل اثرات اسیدی خود می توانند برای سلامت مینای دندان مناسب نباشند، بنابراین از مصرف آن ها به تنهایی خودداری کرده و آن ها را همراه با مواد غذایی دیگر در وعده های غذایی خود بگنجانید.
میان وعده ها
در مورد میان وعده ها نیز باید این نکته را در نظر داشت که تا حد امکان بهتر است که از تعداد آن ها کاست و نوع موادی که مورد استفاده قرار می گیرند را با دقت انتخاب نمود. بهترین میان وعده ها می توانند شامل سبزیجات خام، میوه ها، ماست ساده، پنیر و شیر باشند. مسواک زدن بعد از میان وعده ها برای جلوگیری از ایجاد حفره در دندان ها ضروری است. اگر مسواک زدن برایتان مقدور نیست حتماً دهان خود را با آب بشورید (آب را داخل دهان نگه داشته و قرقره کنید) تا ذرات باقی مانده در میان دندان ها خارج شوند.
البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که بلافاصله بعد از خوردن نوشیدنی ها خوراکی نباید مسواک زد؛ زیرا مینای دندان آسیب پذیرتر است. حداقل 20 تا 30 دقیقه زمان لازم است برای استراحت دادن به دندان ها و بعد مسواک زده شود.
فعالیت های ورزشی
همه افراد به لزوم داشتن فعالیت بدنی برای داشتن بدنی سالم و تندرست آگاه هستند. آنچه حتما باید در نظر گرفته شود این است که حتما در زمان ورزش کردن (اگر طولانی مدت است) و بعد از آن (در صورت کوتاه بودن زمان آن)، حتما باید نوشیدنی های مناسب که بهترین آن آب است، مصرف شود تا هم آب کافی برای بدن تأمین شود و هم دهان خشک نباشد. در زمان فعالیت بدنی، بزاق دهان به علت تولید اسید دهان کاهش پیدا می کند؛ که این خود می تواند برای مینای دندان مضر باشد.
روش درست مسواک زدن
بهترین نوع مسواک، مسواک های مدل نرم (soft) می باشند. خیلی آرام و با زاویه 45 درجه نسب به لثه ها آرام و نرم مسواک را به جلو و عقب حرکت دهید. مسواک زدن سریع و محکم به مینای دندان آسیب می رساند.
سخن آخر
اکنون می دانیم که غذاهایی که مصرف می کنیم، تأثیر مستقیمی روی سلامت عمومی بدن که شامل سلامتی دهان و دندان نیز می شود، دارد. با رعایت اصول تغذیه ای می توان برای مدت طولانی دهان و دندان خود را سالم نگه داریم.
در اینجا به صورت خلاصه بهترین راهکارها برای سلامت دندان ها و لثه ها را مجدد ذکر می کنیم:
- مصرف میوه ها، سبزیجات و مواد لبنی کم چرب یا فاقد چربی در وعده های غذایی برای سلامتی دندان ها و لثه ها بسیار مفید و لازم هستند.
- نوشیدنی های مناسب و فاقد قند که مناسب ترین آن آب آشامیدنی هست را در طول روز به میزان مناسب استفاده کنید.
- تعداد میان وعده های خود را تا حد امکان کاهش دهید و از مواد خوراکی مناسب (سبزیجات، میوه ها و …) استفاده کنید.
- در طی روز دو بار دندان ها را برای مدت 5 تا 10 دقیقه مسواک زده و حتما از نخ دندان استفاده کنید تا مواد باقی مانده بین دندان ها خارج شوند.
برای مشاهده آدرس کلینیک دندان پزشکی نعمت الهی کلیک کنید.
