مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)، یکی از پیچیده‌ترین مفاصل بدن انسان است که در ناحیه قفسه صورت قرار دارد. این مفصل باعث اتصال دو قسمت اساسی فک یعنی (maxilla و mandible) به هم می‌شود و نقش مهمی در حرکت دهان و فک دارد.
ساختار TMJ
TMJ دارای ساختاری بسیار پیچیده است که شامل سه عنصر اصلی است: 1.سطح غضروفی، 2.جفت عضلات و 3.بافت متصل کننده‌ای که برای محافظت از این مفصل عمل می‌کند.
این مفصل علاوه بر اتصال دو قسمت اساسی فک، همچنین موثر در حرکت‌هایی نظیر بالا بردن فک، انداختن فک به سمت پایین، حرکت فک به سمت راست و چپ، حرکت‌های چرخشی فک و … می‌باشد.
علائم و نشانه های اختلال مفصل فکی گیجگاهی (TMJ)
بسیاری از مشکلات دندانی و فکی با این مفصل در ارتباط هستند. برخی از علائم و نشانه‌های مشکلات این بخش از بدن عبارتند از: درد در ناحیه فک، درد در گوش، سردرد قوی، خستگی در چشم، گرگرفتگی در زبان، کرختی یا مشکل در شنوایی، ورم صورت و … .
تشخیص و درمان اختلال TMJ
برای تشخیص و درمان مشکلات مفصلی فک و گیجگاه، بهتر است به یک پزشک متخصص ترجیحاً یک جراح فک مراجعه کنید. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از: دارو درمانی، فیزیوتراپی، تزریقات موضعی، روش‌های جراحی و … .
همچنین راه های جلوگیری از بروز این مشکلات در این مفصل بدن شامل رعایت تغذیه سالم، کنترل استرس، جلوگیری از خوردن غذاهای سخت و … باشد.
همچنین، برخی از روش‌های پیشگیری شامل استفاده از دستگاه‌های حفاظتی در طول شب و همچنین اجتناب از فعالیت‌هایی مانند جهش، تحمل بار ورزشی و … می‌باشد.
در مجموع، مفصل فکی گیجگاهی یک مفصل بسیار پیچیده و حساس است که نقش مهمی در عملکرد دهان و فک انسان دارد. در صورتی که به هر دلیلی این مفصل دچار مشکل شود، می‌تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی شدیدی شود. بنابراین، پیروی از روش‌های پیشگیری و درمان مناسب می‌تواند به شما در جلوگیری از بروز مشکلات مربوط به این مفصل کمک کند.
لازم به ذکر است که در صورتی که شما با هرگونه علائمی از جمله درد، خستگی یا تورم در ناحیه فک، درد گوش، سردرد شدید و … مواجه شده‌اید، بهتر است که هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید تا بتوانند تشخیص دقیقی را برای شما قرار دهند و در صورت لزوم درمان مناسبی را برای شما تجویز کنند.
چرا TMJ اتفاق می افتد؟
مشکلات مربوط به مفصل فکی گیجگاهی (Temporomandibular Joint یا TMJ) ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که در ادامه به برخی از این علل اشاره خواهیم کرد:
1. تنش و استرس: استرس و تنش باعث تنگ شدن عضلات صورت و گردن می‌شود، که می‌تواند باعث مشکلات در این قسمت از بدن شود.
2. زخم‌ها و جراحات: ضربه به ناحیه صورت و گردن، درمان بعضی بیماری‌های دندانی و فکی و همچنین جراحی‌های مانند عمل جراحی لثه می‌تواند باعث مشکلات این چنینی شود.
3. بروز عفونت: عفونت در ناحیه دهان و صورت می‌تواند باعث التهاب در مفصل فکی-گیجگاهی و درد شدید شود.
4. تغذیه نامناسب: مصرف غذاهای سفت و نیمه‌خام و همچنین نوشیدن نوشابه‌های گازدار نیز می‌تواند در این امر موثر باشد
5. بیماری‌های روماتیک: برخی از بیماری‌های روماتیک مانند التهاب مفاصل و آرتروز
6. تغییرات در دندان‌ها: کسب فرم و طول نامناسب تیغه دندان‌ها، نامنظم بودن دندان‌ها و …
7. فشار بر روی مفصل فکی: برخی عادات مثل خوردن غذاهای سخت، جویدن غذا به شکل نامناسب و حتی برخی فعالیت‌های ورزشی
به طور کلی، مشکلات مفصل فکی گیجگاهی ممکن است به دلایل مختلفی از جمله تنش، زخم‌ها، عفونت و … اتفاق بیفتد. در صورتی که شما با هرگونه علامتی از بروز مشکل در TMJ مواجه شده‌اید، بهتر است که به پزشک متخصص جراحی مراجعه نمایید.
جراحی فک
جراحی فک یکی از روش‌های درمانی مشکلات مفصل فکی گیجگاهی (Temporomandibular Joint یا TMJ) است که بسته به نوع و شدت مشکل، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در برخی موارد، جراحی فک می تواند از طریق حذف عواملی که زمینه ساز این مشکل هستند، بهبودی ایجاد کند. برای مثال، در صورتی که مشکلات TMJ به دلیل آسیب غیرقابل برگشت در مفصل فک، مثل شکستگی، رخ داده باشد، عمل جراحی برای برطرف کردن مشکل مناسب است.
در برخی موارد دیگر، جراحی فک به عنوان یک روش درمانی کمک می‌کند تا مفصل فکی گیجگاهی بهبود یابد. برای مثال، در صورتی که مشکلات TMJ به دلیل عضلات پیرامون مفصل فکی، مثل تنش و خستگی، باشد، جراحی فک ممکن است باعث بهبود در عملکرد مفصل فکی شود.
لازم به ذکر است که جراحی فک یک روش درمانی پیچیده است که نیاز به تجربه و مهارت بالای پزشک دارد. پیش از تصمیم‌گیری برای عمل جراحی، بهتر است با یک جراح فک مشورت کنید تا اطلاعات کافی درباره مشکلات شما به دست آورده و بهترین روش درمانی را برای شما تعیین کنید. همچنین، پس از عمل، باید به دقت به توصیه‌های پزشک پایبند شوید، تا بهبودی سریع تری حاصل شود.
دسته بندی: جراحی فک
