لثه‌ها بخشی اساسی از دهان ما هستند که نقش مهمی در حفظ سلامت دندان‌ها و تمامی ساختارهای دهانی دارند. به عنوان بخشی از ایمنی طبیعی بدن، لثه‌ها باعث حفظ دندان‌ها در مقابل عوامل مختلفی مانند باکتری‌ها و التهابات می‌شوند. اما متاسفانه، لثه‌ها نیز ممکن است ملتهب شوند، که به عنوان ژنژیویت یا التهاب لثه شناخته می‌شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، و راه‌های درمان این بیماری لثه می‌پردازیم.
التهاب لثه چرا اتفاق می افتد؟
ژنژیویت لثه یک وضعیت التهابی در بافت‌های لثه است که ممکن است به عوامل مختلفی برگردد. در ادامه به برخی از علل احتمالی ژنژیویت اشاره می‌کنم:
- عوامل خوراکی: مصرف غذاهای پرشکر یا تجربه‌ی بیش از حد اسیدیته می‌تواند منجر به ایجاد التهاب در لثه شود.
- تجمع پلاک و رسوبات زدایی نامناسب: عدم تمیزی دور دندان‌ها و لثه می‌تواند منجر به تجمع پلاک (لایه‌ای از باکتری‌ها و مواد غیرقابل حل در دهان) شود که می‌تواند به التهاب لثه منجر شود.
- عوامل داخلی: تغییرات هورمونی در دوره‌هایی مانند بارداری، قاعدگی و تغییرات هورمونی مرتبط با سن می‌تواند ریسک ژنژیویت لثه را افزایش دهد.
- سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند عوارض منفی بر روی سلامت لثه داشته باشد و باعث افزایش خطر ابتلا به ژنژیویت شود.
- ژنتیک: عوامل ژنتیکی نیز می‌توانند نقشی در افزایش احتمال ابتلا به ژنژیویت داشته باشند.
- بیماری‌های مزمن: برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.
- استفاده نادرست از مسواک و نخ دندان: استفاده نادرست یا ناکافی از مسواک و نخ دندان می‌تواند باعث تجمع پلاک و التهاب شود.
- فشار بر دندان‌ها: برخی عوامل مانند دندان‌های تراش خورده می‌توانند به فشار زیاد بر روی لثه منجر شده و التهاب ایجاد کنند.
- استفاده نادرست از پروتزهای دندانی: استفاده نادرست از پروتزهای دندانی می‌تواند به التهاب لثه‌ها منجر شود.
راه‌های درمان ژنژیویت
- تجویز داروها: در موارد شدید، دندانپزشک ممکن است داروهای ضد التهاب یا ضد باکتریایی تجویز کند.
- پیوند لثه: در موارد پیشرفته‌تر ژنژیویت، روش‌های پیوند لثه ممکن است برای بازسازی لثه‌ها و طراحی دوباره سطح لثه مورد استفاده قرار گیرد.
راه های دیگر درمان و پیشگیری از التهاب لثه
- تمیزی دندان‌ها: روزانه دو بار با مسواک و مراقبت کامل از دندان‌ها و لثه‌ها خود مراقبت کنید. به مدت حداقل دو دقیقه دندان‌ها را مسواک بزنید.
- استفاده از نخ دندان: برای تمیزی بین دندان‌ها و حذف مواد زائد غذایی که در این مناطق مانده‌اند، از نخ دندان استفاده کنید.
- پیگیری بهداشت دهان و دندان با دندانپزشک: برنامه‌های منظم برای پیگیری و تمیزی دندان‌ها و لثه‌ها با دندانپزشک خود ترتیب دهید.
- پاکسازی دندان‌های عقل (عقل‌ها): اگر دندان‌های عقل شما به مشکلات مانند تورم و التهاب منجر شده‌اند، ممکن است دندانپزشک شما توصیه کند که آنها را جراحی کنید.
- تغییر عادات غذایی: مصرف مواد غذایی سفت و سخت می‌تواند به لثه‌ها آسیب برساند. سعی کنید مواد نرم‌تر مثل میوه‌ها و سبزیجات را در رژیم غذایی‌تان بیشتر کنید.
- ارتقاء بهداشت دهانی: مصرف دخانیات و مصرف مکمل‌های تنفسی ممکن است علائم ژنژیویت را تشدید کند. ترک سیگار و کاهش مصرف الکل می‌تواند بهبود را به دنبال داشته باشد.
علائم التهاب لثه
علائم ژنژیویت (التهاب لثه) ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تورم: لثه ها ممکن است ورم کرده و قرمز شوند.
- خونریزی: لثه ها ممکن است هنگام مسواک زدن، استفاده از نخ دندان یا حتی خوردن غذا خونریزی کنند.
- درد یا تحلیل: لثه ها ممکن است درد یا تحلیل نشان دهند، به ویژه در هنگام مسواک زدن یا لمس آنها.
- تغییر در شکل و ظاهر لثه: این شامل تغییرات در ریزش لثه، که ممکن است به نرمی و شفافیت آن آسیب برساند.
- تشدید حساسیت: لثه ها ممکن است حساسیت بیشتری به سرما یا گرما نشان دهند.
- ترک خوردگی: در موارد شدیدتر، ممکن است لثه ها ترک خورده و زخمی شوند.
- بوی نامطبوع: التهاب لثه می‌تواند باعث بوی نامطبوع دهان شود.
اگر احساس می‌کنید که به علائم ژنژیویت دچار شده‌اید، مهم است که به دندانپزشک مراجعه کرده و تشخیص و درمان مناسب را دریافت کنید. بهداشت دهان و دندان منظم، استفاده از مسواک و نخ دندان مناسب، و انجام نظافت دوره‌ای دندان‌ها تاثیرات مثبتی در پیشگیری و مدیریت ژنژیویت خواهد داشت.
درمان خانگی التهاب لثه
- استفاده از عصاره نارنج: عصاره نارنج خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی دارد. می‌توانید عصاره نارنج را با آب مخلوط کرده و دهان خود را با این محلول شستشو دهید.
- استفاده از روغن‌های گیاهی: روغن‌های گیاهی مانند روغن‌های نعناع، چای درختی یا روغن زیتون می‌توانند به تسکین التهاب لثه کمک کنند. چند قطره از روغن انتخابی خود را به آب اضافه کرده و دهان خود را با این محلول شستشو دهید.
- استفاده از کمپرس یخ: اگر لثه‌ها ورم کرده‌اند، می‌توانید یک دستمال تمیز را با یخ پر کرده و آن را روی منطقه متورم قرار دهید. این کار ممکن است به تسکین تورم و درد کمک کند.
نتیجه‌گیری
ژنژیویت لثه یک مشکل شایع است که می‌تواند در صورت عدم مراقبت مناسب، منجر به عوارض جدی‌تری مانند ایجاد عفونت‌های دهانی شود. از آنجایی که لثه‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت دهان دارند، حفظ بهداشت لثه‌ها و دهان از اهمیت بالایی برخوردار است.
